Uroczystości Wykusowe 2018

W dniach 15-17 czerwca odbyły się „Uroczystości Wykusowe 2018”, które organizowane są w dacie najbliższej 16 czerwca (daty śmierci „Ponurego”).

Uroczystości miały szczególny charakter ze względu na 30 rocznicę ponownego pogrzebu Jana Piwnika ps. „Ponury” który odbył się w czerwcu 1988 roku będąc jedną z największych manifestacji patriotycznych na Ziemi Świętokrzyskiej.

Uroczystości rozpoczęły się konferencją, którą otworzył Prezes Okręgu Pan Rafał Obarzanek oraz Burmistrz Wąchocka Pan Jarosław Samela. Później wystąpił Pan Tomasz Szczykutowicz prezentując swój film „Dwa Groby Ponurego”. Wprowadzenia do Panelu dokonał Nadkomisarz Pan Krzysztof Musielak – Dyrektor Biura Historii i Tradycji KG Policji. Do Pana Nadkomisarza dołączyli następujący prelegenci:

Pan Mieczysław Sokołowski – siostrzeniec „Ponurego”, członek Komitetu Honorowego podczas uroczystości pogrzebowych w 1988 roku.
Pani prof. UJK Urszula Oettingen – historyk, omawiająca kwestie społeczne przed jak i po pogrzebie
Pan dr Marek Jedynak – historyk, pracownik IPN, Wiceprezes Okręgu Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”-„Nurt”

Po części konferencyjnej nastąpiło przejście do klasztoru oo Cystersów gdzie złożono wiązanki przy krypcie „Ponurego”. Modlitwę poprowadził Ojciec Opat Eugeniusz Augustyn. Po modlitwie harcerki i harcerze ze Szkoły Podstawowej w Wielkiej Wsi śpiewali pieśni patriotyczne.

Około godz. 17.30 zebrani udali się do Starachowic, aby śpiewać z zebranymi pieśni patriotyczne przy „Ławeczce Halnego”. Organizatorem tego wydarzenia była Pani Anna Skibińska – Wiceprezes Okręgu. Przed samym występem Pan Marek Materek wraz z Panem Rafałem Obarzankiem podpisali list intencyjny w kwestii budowy pomnika upamiętniającego żołnierzy AK Mariana Świderskiego ps. „Dzik” oraz Edmunda Rachtana ps. „Kaktus”

Przy Ławeczce „Halnego” udział brali następujący artyści:

1. Jakub Kowalski (trąbka) – „Modlitwa partyzancka” i „Cisza”
2. Artur Biniek – „Armia Krajowa” i „Choć z dala swą mamy …”
3. Szkoła Podstawowa im płk. Ponurego w Rzepinie – trio wokalne „Smyki” – „Polska zmartwychwstaje”; – duet: Zuzanna Wrona, Jagoda Orczyk – „Pieśń o Ponurym”
4. „Mali Wojacy” ze Stykowa – „Niepodległa, niepokorna” i „Jesteśmy stąd”
5. Wioletta Kwapisz – 104 DH z Mirca – „Pytasz mnie”
6. 115 DH z Wielkiej Wsi – „Dziś idę walczyć mamo” i „Na pierwszy rozkaz”
7. Wiktoria Bartos ze Szkoła Podstawowa nr 9 im Partyzantów Ziemi Kieleckiej – „Sanitariuszka Małgorzatka”
8. Paulina Nowak, Daria Marczewska – „Deszcz jesienny” i „Rozszumiały się wierzby”
9. Zespół „Patrol” – „Biały Krzyż” i „Dziś do ciebie przyjść nie mogę”

W sobotę rano ze Starachowic, Suchedniowa, Skarżyska, Bodzentyna, Wąchocka wystartował I Rajd Rowerowy, który zakończył się koło Wykusu. Uczestnicy rajdu otrzymali książeczki, gdzie na punktach zdobywali pieczątki poznając historię związaną z żołnierzami Armii Krajowej.

Podczas rajdu nagrodzono najstarszego i najmłodszego uczestnika rajdu oraz wyróżniono osoby, które miały najlepsze przebranie w barwy narodowe.

Na koniec rajdu z inicjatywy Nadleśnictwa Suchedniów na 100 lecie odzyskania niepodległości został wkopany dąb upamiętniający żołnierzy od „Ponurego” i „Nurta”

O 15.40 na Polanę Wykusową zostały wprowadzone Kompanie Honorowe Policji Świętokrzyskiej i 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz poczty sztandarowe i grupy zorganizowane. Przed samym rozpoczęciem uroczystości Pan Maciej Rayzacher odczytał wspomnienie jednego z żołnierzy od „Ponurego” związanego z pogrzebem dowódcy w dniu 18 czerwca 1944 roku.

O 16.00 rozpoczęła się część oficjalna w której min. uczestniczyli Wojewoda Świętokrzyski Pani Agata Wojtyszek oraz Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Pan Adam Jarubas, Senatorowie i Posłowie na sejm RP. Po meldunku i powitaniu zebranych przez hm Rafała Obarzanka rozpoczęła się Msza Święta, której przewodniczył Ojciec Opat Eugeniusz Augustyn a homilię wygłosił ks. hm Robert Mogiełka – Kapelan Naczelny ZHR.

Po Mszy Świętej odbyła się ceremonia wręczenia odznaczenia Policyjną Odznaką Zasługi im. Jana Piwnika „Ponurego”. Odznaczenie otrzymali:

nadkom. Grzegorz Chuchmała – Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Miejskiej Policji w Kielcach.
płk. Arnaud Beltrame francuski policjant, bohater, zastrzelony przez napastnika w Trebes na południu Francji, który oddał życie ratując zakładniczkę
podkom. Mariusz Koziarski, bohater, który zginął na służbie podczas akcji zatrzymania niebezpiecznych przestępców – odznakę wręczono wdowie po bohaterskim policjancie.

Po odznaczeniach zostały odczytane listy przez:

Pana Łukasza Kudlickiego – Dyrektora Biura w Ministerstwie Obrony Narodowej, który odczytał list od Pana Ministra Mariusz Błaszczaka.
Pana płk. Artura Barańskiego – Dowódcy 10 ŚBOT, który odczytał list Generała Brygady Wiesława Kukuły Dowódcy Wojsk Obrony Terytorialnej.

Na koniec Komendant Placu hm Michał Nowakowski odczytał Apel Poległych a salwę honorową wykonała Kompania Honorowa Policji.

Na koniec uroczystości złożono wiązanki

Niedzielny poranek rozpoczął się dość wcześniej. O 9.30 Pan dr. Marek Jedynak opowiedział podczas konferencji o historii powstania Zgrupowania „Ponury”.

O 10.30 rozpoczęła się Msza Święta w klasztorze oo Cystersów, w której udział wziął Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Pan Jan Józef Kasprzyk. Mszy Świętej przewodniczył Ojciec Opat Eugeniusz Augustyn a homilię wygłosił Ojciec Kazimierz Jan Głaz
Po Mszy wszyscy wyruszyli pod pomnik „Ponurego”. Całość prowadzona była przez Orkiestrę z Suchedniowa oraz Kompanię Honorową Wojska Polskiego z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych.

Pod pomnikiem zostały wręczone odznaczenia Pro Patria oraz za Zasługi dla Armii Krajowej. Odznaczenia wręczył Pan Minister Jan Józef Kasprzyk, który zabrał później głos.

Odznaczenia Pro Patria otrzymali:
Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu
Pan Dariusz Augustyniak
Pani Jolanta Jasieńczuk
Pan Piotr Fitas
Pani Monika Łebek
Pani Agata Świątek
Pani Anna Szczykutowicz
Pan Kamil Pietrasiewicz

Medal za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej otrzymali:
Ojciec Kazimierz Jan Głaz
Pan Marek Miazga
Pan Sylwester Kiełek
Pan Jakub Kowalski
Pan Ignacy Bartosik
Pan Jacek Ryś
Pan Ryszard Rogala
Pani Beata Lis
Pani Anna Skibińską

Na koniec odczytany został Apel Poległych wraz z salwą honorową. Po tej części programu zostały złożone wiązanki oraz odbyła się defilada.
Uroczystości zakończyły się inscenizacją śmierci „Ponurego”, która została przygotowana na podstawie książki „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” a w Starachowickim Centrum Kultury projekcja filmu o „Robocie”